Wszystko o panelach LED. Wydajność świetlna, barwa światła, CRI, UGR

Panele LED w kształcie kwadratu, prostokąta, do zabudowy w sufitach podwieszanych, natynkowe – na stałe zagościły w oświetleniu użytkowym.

Cena a jakość i ilość światła. Czy tanio zawsze równa się niskiej jakości?

Jako konsumenci jesteśmy przyzwyczajeni do uniwersalnej zasady, że cena produktu jest wprost proporcjonalna do jakości. W przypadku technologii LED jej bardzo szybki rozwój tworzy cenowy wyjątek w tej fundamentalnej zasadzie. Wprowadzane na rynek coraz wydajniejsze diody LED (np. obecnie 120-150 lm/W – stan na styczeń 2019) wypierają starsze generacje opraw z diodami o sprawności rzędu 80-90 lm/W, które były nowoczesne i atrakcyjne 2-3 lata wcześniej.

Dlatego producenci, zarówno ci renomowani jak i mniej znani, starają się "nie zostać" ze starszymi seriami opraw i często wyprzedają dobrej jakości – ale w ich przekonaniu oraz odbiorze rynkowym – już przestarzałe, bo mające wspomniane 80-90 lumenów z wata. Zasadniczo mają rację, gdyż praktycznie każde półrocze w segmencie LED przynosi doskonalsze diody, co przekłada się na zmniejszenie rynkowego zainteresowania starszymi modelami. Dlatego oprawy, niejednokrotnie znanych marek, warte w chwili wprowadzenia na rynek kilkaset złotych często oferuje się po kilkadziesiąt złotych.

Przykładem może być wyprzedaż oprawy Senar II SMD LED 40 W, 3200 lm (80 lm/W), firmy Lena Lighting – cena wyprzedażowa to zaledwie 49 złotych netto!

WYPRZEDAŻ! WYPRZEDAŻ! Zobacz wyprzedaż opraw oświetleniowych, źródeł światła i akcesoriów >>



Czy 80 lumenów z wata to dużo??

Przypomnimy poglądowe wydajności świetlne obecnych do niedawna źródeł światła:

Żarówka tradycyjna 60 W E27 (np. model Radium 111 03213) miała strumień świetlny 710 lumenów, czyli tylko 11,8 lm/W





Niskonapięciowa żarówka halogenowa 12 V 50 W GY6.35 – 900 lm, czyli 18 lm/W



Bardzo popularna świetlówka liniowa 18 W 26 mm, o długości 60 cm w barwie 4000 K wytwarza 1350 lumenów (75 lm/W)



Nowsza świetlówka T5 16 mm, o mocy 14 W 4000 K – również 1350 lm, a więc 96,43 lm/W

Z powyższego płynie wniosek, że w przypadku niskobudżetowej modernizacji oświetlenia warto brać pod uwagę oferty wyprzedażowe, ponieważ za ułamek pierwotnej wartości pozyska się relatywnie oszczędne oprawy oświetleniowe, w pełni racjonalne ekonomicznie w przypadkach gdy oświetlenie nie pracuje przysłowiowe 15 godzin na dobę i nie jest kluczowym składnikiem kosztu prądu.


Co wybrać gdy oświetlenie pracuje długo?

W przypadku sklepów i biur bazujących na oświetleniu sztucznym i pracujących wiele godzin warto wybierać oprawy lepszej jakości o wydajności świetlnej 100 i więcej lm/W, o dobrym oddawaniu barw, wskaźniku UGR<19 oraz trwałości rzędu 50 tys. godzin.

Najnowsze moduły LED mają wydajność 120-150 lm z wata (stan: na styczeń 2019), a panele o sprawności 100 czy 110 lm/W to obecny standard zakupowy.

Przykłady:

Panel LED OTX80 34 W, strumień świetlny 4080 lm (120 lm/W), trwałość 50 tys. godzin


Panel Plano LED 37 W, strumień świetlny 3900 lm (105,4 lm/W), 4000 K


Panel LED OTX80 40 W, strumień świetlny 4000 lm (100 lm/W), barwa 4000 K

Panel Algine 45 watów, strumień 4500 lm (100 lm/W), trwałość 50 000 h, gwarancja 5 lat

Panel Nelio 48 W, strumień 5100 lm (106,25 lm/W), trwałość 50 000 h, gwarancja 5 lat

 

Jaki panel zastępuje oprawę rastrową lub kloszową 4x18 W?

Przykładowa oprawa rastrowa starszego typu na cztery świetlówki T8 18 W z tzw. magnetycznym układem zapłonowym (świetlówki migają przy zapalaniu) Rastra 104PPM 4x18W, pobiera 86 watów i ma sprawność 56,9 %. Po zsumowaniu nominalnego strumienia czterech świetlówek 18 W umieszczonych w oprawie (4 x 1350 lm) otrzymujemy łącznie strumień źródeł 5400 lumenów. Po uwzględnieniu sprawności 0,56 strumień świetlny oprawy wynosi około 3024 lumeny. Czyli sprawność Rastry 104PPM 4x18 W (oprawy) to zaledwie 35,16 lm/W w odniesieniu do pobieranej mocy.

Rastra 104PPM 4x18W, moc 86 W, strumień oprawy ok. 3024 lm (35,16 lm/W)

Zamiennikiem oprawy tej klasy oprawy będzie panel LED o strumieniu (oprawy) nie mniejszym niż 3100 lm. Poniżej przykładowy panel Algine 32 W ze strumieniem świetlnym 3240 lm

Wskaźnik CRI. Co to jest?

Część oferowanych paneli LED ma oznaczenie CRI >90. To wskaźnik stopnia odzwierciedlenia kolorów: im wyższy tym kolory postrzegane w świetle paneli LED są mocniej nasycone i bardziej naturalnie. Standardowe panele mają wskaźnik na poziomie 80-85 co jest normatywnie wystarczające w klasycznym oświetleniu biurowym. Lepszego oddawania barw wymagają stanowiska pracy oraz przestrzenie handlowe, w których porównuje się barwy w działalności zawodowej oraz wierność odzwierciedlenia kolorów ma wpływ na decyzje konsumenckie. Przykładem mogą być drukarnie, pracownie graficzne, gabinety stomatologiczne, sklepy z odzieżą (przymierzalnie), zakłady fotograficzne.

Poniżej przykładowy panel LED 40 W ze wskaźnikiem oddawania barw CRI >90, strumień świetlny 4000 lm

Barwy światła. Czym się różnią? Jaka do czego służy?

Barwa światła, to w uproszczeniu "kolor" światła, odcień światła białego. Obecnie cztery najpopularniejsze barwy światła to:

• żarówkowa biała 2700 K (temperatura barwowa tradycyjnej żarówki)
• ciepła biała 3000 K (temperatura barwowa żarówki halogenowej 12 V)
• neutralna biała 4000 K
• chłodna biała 6000-6500 K

Światło w tonacji ciepłej wykorzystuje się w oświetleniu domowym, sklepach butikowych, restauracjach, hotelach – wszędzie tam gdzie oświetlenie ma kameralną atmosferę, służyć odpoczynkowi, relaksowi, uspokojeniu, zdystansowaniu od pędu życia i pracy.

Światło neutralne białe o temperaturze 4000 K to barwa bardzo popularna w oświetleniu miejsc pracy, oświetleniu użyteczności publicznej i handlu. Światło 4000 K jest postrzegane jako ni ciepłe ni chłodne – stąd jego potoczna nazwa światło naturalne lub neutralne. Generalnie barwa ta pozytywnie wpływa na koncentrację i stymuluje aktywność.

Barwa chłodna biała 6000 lub 6500 K – to światło w tonacji zimnej, do pracy, do wzmożonej koncentracji, do wszystkich miejsc gdzie wymagane jest wysokie natężenie oświetlenia (np. 750-1500 lx w pracowni jubilerskiej), w których zastosowanie barwy ciepłej, zwłaszcza 2700 K, wywoływały psychologiczny efekt przytłaczania światłem powodujący dyskomfort i dekoncentrację przy dłuższym przebywaniu.


Olśniło nas – czyli wskaźnik UGR

Wskaźnik UGR określa w jakim stopniu dana oprawa oświetleniowa poprzez posiadaną optykę (klosz, raster, płyta rozpraszającą światło) ogranicza olśnienie, czyli przeszkadzającą w widzeniu jaskrawość świecącej powierzchni lampy w odniesieniu do jaskrawości otoczenia.

Ograniczanie olśnienia jest realizowane poprzez zwiększanie powierzchni świecącej, antyolśnieniową odpowiednią dystrybucję emitowanego światła – ukierunkowanie świecenia poza kąt obserwacji, rozpraszanie światła. Rozwiązania te ograniczają jaskrawość świecącej powierzchni. Lampa nie razi w oczy w stopniu wywołującym dyskomfort lub zaburzenie obserwacji.

W przypadku paneli LED, dzięki świeceniu pośredniemu, olśnienie jest z zasady o wiele mniejsze niż np. w punktowych źródłach światła. W niskich 3-4-centymetrowych panelach diody LED są umieszczone liniowo przy krawędziach oprawy i świecą w kierunku środka. Światło rozchodzące się wewnątrz płyty jest odbijane od wewnętrznej ścianki panela i kierowane w oświetlaną przestrzeń. Taka konstrukcja redukuje poziom luminancji (jaskrawości) powierzchni świecącej. Niemniej przy większych mocach paneli LED rosnąca luminancja jest dodatkowo redukowana specjalnym antyolśnieniowym wykonaniem płyty dystrybuującej światło.

Stopień zabezpieczenia oprawy przed olśnieniem wyraża wskaźnik UGR. Panele z oznaczeniem UGR <19 są zalecane do miejsc o wysokich wymaganiach oświetleniowych, np. długotrwałej pracy biurowej z komputerami.

Przykładowy panel ze wskaźnikiem UGR <19: OTX80 40 W, strumień 4000 lm (100 lm/W), trwałość 50 tys. godzin


Skala wartości granicznych UGR i odczuwanego olśnienia przykrego (autor: dr Agnieszka Wolska)



Tętnienie światła

Konstrukcja tanich zasilaczy LED nie zawiera niezbędnych elementów filtrujących i w efekcie podczas pracy paneli światło tętni z częstotliwością sieci. Rozbłyska i przygasa 100 razy na sekundę.

Kliknij żeby zobaczyć film >>


W związku z bezwładnością oka ludzkiego migotanie światła jest z pozoru niezauważalne dla odbiorcy, ale przy wielogodzinnym przebywaniu może mieć negatywny wpływ na samopoczucie i zdrowie.

Jakość światła pod względem skali migotania można w prosty sposób sprawdzić, włączając kamerę telefonu, aparatu fotograficznego i rejestrując świecenie paneli LED. Jeżeli zaobserwuje się tętnienie podobne do przedstawionego na filmie, to warto zwrócić się do sprzedawcy opraw o dostarczenie zasilaczy LED lepszej jakości, wytłumiających nieprzyjemne migotanie światła.

Ściemnianie

Poniżej przykład układu ściemniania paneli LED montowanych w instalacji ze standardową liczbą żył przewodów. Po wyposażeniu paneli w ściemnialne zasilacze wystarczy zwykły przycisk dzwonkowy. Przykładem jest rozwiązanie proponowane przez SpectrumLED.





Autor: Stanisław Bartnik


Oferta paneli LED w sklepie >>


Zamówienia: stanislaw@lumina.sklep.pl, tel. 605 24 98 27