Zamienniki LED świetlówek liniowych T8 G13 i T5 G5

Świetlówki liniowe T8 i T5 przez wiele lat były podstawowymi źródłami światła w użyteczności publicznej i przemyśle. Obecnie, wskutek decyzji politycznych oraz żywiołowego rozwoju technologii LED, świetlówki są coraz powszechniej zastępowane zamiennikami LED.

Ogólna charakterystyka świetlówek liniowych T8 i T5

Przed epoką LED, świetlówki liniowe były uznawane za bardzo oszczędne, wydajne i trwałe w porównaniu do żarówek tradycyjnych E27 cechujących się niską sprawnością świetlną rzędu 10-14 lm/W (np. żarówka Radium 60W E27 strumień świetlny 710 lm - wydajność 11,8 lm/W). W zestawieniu z żarówkami, świetlówki imponowały wydajnością z wata. Przykładowo liniówka T8 36W/840 Radium miała strumień świetlny aż 3350 lm - czyli 93 lm/W). Jeszcze lepsze parametry jakościowe miały 16-milimetrowe świetlówki z rodziny T5 wyróżniając się bardziej kompaktową budową i trwałością przekraczającą 20 tys. godzin.

Cechy świetlówek T8

Świetlówki liniowe z rodziny T8 mają średnicę rury 26 mm, trzonek G13 i w standardowym asortymencie były dostępne w mocach: 15W, 18W, 30W, 36W, 58W. Cechą tej rodziny było przyporządkowanie mocy do określonej długości (z nielicznymi wyjątkami w przypadku świetlówek to zastosowań specjalnych - np. T8 36W/840-1/G13 o długości 970 mm). Drugą cechą świetlówek T8 było przystosowanie do współpracy z magnetycznymi układami zasilania KVG (statecznik i starter - migotanie przy zapalaniu) oraz elektronicznymi EVG (natychmiastowe zapalanie bez migotania).

Rodzina świetlówek T5

Świetlówki T5 mają średnicę zalewie 16 mm i są kolejną generacją świetlówek liniowych z grupy trójpasmowych i pięciopasmowych. Wyróżniają się bardziej kompaktową budową i dłuższą trwałością w porównaniu do T8.

Najważniejsze zalety świetlówek 16-milimetrowych:

– o 40% mniejsza średnica w porównaniu do T8;
– większy strumień świetlny - np. świetlówka T5 14W/840 ma strumień 1350 lm - to tyle ile wytwarza świetlówka T8 o mocy 18W/840;
– trójpasmowy lub pięciopasmowy wysokowydajny luminofor;
– niska zawartość rtęci;
– współpraca z elektronicznymi układami zapłonowymi;
– możliwość regulacji ilości światła i wykorzystania systemów sterowania;
– zapłon w temperaturze -15 °C do +50 °C;
– niewielki spadek strumienia świetlnego przez cały okres użytkowania (do 10%);
– wysoki wskaźnik oddawania barw Ra > 80;
– trwałość do 24 000 godzin.

Oznaczenia na świetlówkach

Każda świetlówka liniowa posiada opis literowo-cyfrowy. Cyfry przed ukośnikiem określają moc świetlówki, natomiast trzycyfrowe oznaczenie za ukośnikiem informuje o stopniu oddawania barw (wskaźnik Ra) i barwie światła wyrażonej w kelwinach (K).

W latach dziewięćdziesiątych producenci oferowali tzw. świetlówki jednopasmowe, czyli z niskim oddawaniem barw Ra w przedziale 60-79 - np. świetlówka liniowa T8 18W/640. W zapisie /640 cyfra 6 oznaczała, że Ra wynosi >60, a 40 odnosiło się do barwy światła: neutralnej białej 4000 K.

Po roku 2000 standardem stały się tzw. świetlówki trójpasmowe, czyli z lepszym oddawaniem barw - z Ra powyżej 80. W oznaczeniach zgodnie z powyższą grafiką wyglądało to następująco: 18W/840, czyli ósemka informowała, że świetlówka ma odzwierciedlenie kolorów Ra >80.

Do specjalnych wymagań, np. oświetlenia drukarni, gabinetów stomatologicznych itd., zaprojektowano świetlówki pięciopasmowe, czy z Ra powyżej 90, emitujące światło zbliżone do naturalnego. Przykład: 36W/940, 58W/958.

Oprócz oddawania barw kluczowym parametrem świetlówek była również barwa światła. Na rynku upowszechniły się następujące odcienie światła białego:
– barwa zimna biała 6500 K - w oznaczeniu na świetlówce opis: 18W/865;
– barwa neutralna biała 4000 K - 18W/840 lub 18W/940 dla wersji z podwyższonym oddawaniem barw;
– barwa ciepła biała 3000 K - 18W/830 lub pięciopasmowa 18W/930;
– barwa ciepła żarówkowa 2700 K - LT 18W/827 lub pięciopasmowa 18W/927.

Tuby LED zastępujące świetlówki gazowe T8 i T5

Przełamanie bariery wydajności 100 lumenów z wata w zamiennikach LED, windowanie ceny prądu oraz decyzje polityczne o wycofaniu świetlówek zapoczątkowały powszechne stosowanie tub LED. Na rynku pojawiło się mnóstwo ofert zastępujących 26-milimetrowe świetlówki z rodziny T8, a ostatnio rośnie też podaż zamienników LED T5.

Wymiana świetlówek na tuby LED ma uzasadnienie ekonomiczne, bo najnowsze tuby mają wydajność rzędu 150-160 lumenów z wata co automatycznie pozwala na redukowanie poboru mocy obwodów oświetleniowych. Do niedawana zamiennikami świetlówek 18W, 36W i 58W były odpowiednio tuby 10 wat, 18 wat i 24 waty. Aktualnie moc zamienników obniżyła się np. do 6W, 12W i 16W.

Jak podłączyć  tuby LED w oprawach świetlówkowych?

W przypadku opraw na świetlówki T8 z magnetycznymi układami zasilania (statecznik magnetyczny i starter) podłączenie jest możliwe na dwa sposoby. W pierwszym, po włożeniu tuby LED w miejsce świetlówki, starter świetlówkowy zastępuje dostarczanym w komplecie z tubą "starterem" LED bezpiecznikiem (F na poniższym schemacie). Drugim optymalnym rozwiązaniem jest całkowite odłączenie świetlówkowego układu zapłonowego i doprowadzenie fazy i zera bezpośrednio do nóżek tuby LED.

Firma Osram oferująca zamienniki LED w marce Ledvance wydzieliła trzy grupy tub T8 rozróżnione pod względem sposobu podłączenia.

W pierwszej grupie z opisem AC znajdują się tuby zasilane bezpośrednio napięciem sieciowym, czyli przy instalacji w oprawie, wymagające całkowitego odłączenia świetlówkowego układu zasilania i doprowadzenia fazy (L) i zera (N) bezpośrednio do nóżek G13.

Drugą tworzą tuby LED T8 z opisem EM lub UN – zawierające bezpiecznik LED (starter). Przeznaczono je do montażu w oprawach posiadających statecznik magnetyczny i starter. Ten rodzaj tuby nie wymaga odłączania świetlówkowego układu zasilającego. W miejsce startera świetlówkowego wystarczy jedynie włożyć "starter" LED będący w komplecie w tubą. Tuby LED EM i UN są dopuszczone również do podłączenia zasilania sieciowego 230V AC bezpośrednio do nóżek G13.

Trzecia grupa tub LED T8 z opisem HF jest przeznaczona do montażu w oprawach ze statecznikiem elektronicznym (bez konieczności jego demontowania i odłączania). Producent z ostrożności zaleca sprawdzanie kompatybilności statecznika świetlówkowego zainstalowanego w oprawie z planowaną tubą LED HF.
 

W przypadku tub LED w standardzie T5 w marce Ledvance są oferowane dwa rodzaje zamienników świetlówek. Tuby AC zasilane sieciowo (wymagane odłączenie statecznika świetlówkowego) oraz seria HF dedykowana do współpracy z istniejącymi statecznikami świetlówkowymi z zastrzeżeniem weryfikacji kompatybilności.
 
Inni producenci, np. Holdbox, oferują tuby LED T5 w wersji niskonapięciowej - na 12V lub 24V. Zastosowanie tub niskonapięciowych wymaga wymontowania statecznika świetlówkowego i zainstalowania odpowiedniego zasilacza LED.

Świetlówki liniowe T8 26 mm G13 i ich zamienniki LED

Brak zamiennika

Brak zamiennika